محمد فواد رحمان سرشت – ICTPRESS - امروزه با رشد و توسعه دانش و فناوری آنهایی برنده هستند که به خوبی با تسلط روی ابزار فناوری ،کارکرد مناسب آن را برای راحت تر زیستن در عصر جامعه اطلاعاتی تجربه می کنند.

البته این مسئله زمانی به شکلی صحیح صورت می پذیرد که به قول معروف آموزش های لازم و یا دانش فراگیری آموزش های لازم در حوزه فناوری های نوین ،از کودکی در بین افراد جامعه بستر سازی شود.
همه ما می دانیم که یادگیری در سنین پایین همچون خردسالی و کودکی بسیار پربهره تر از یادگیری در سنین بالاست چون کودک و نوجوان ذهن آزاد تری برای یادگیری دارند و بهتر و کاملتر فرامی گیرند.
آموزش فناوری خصوصا ICT به کودک با عنوان طرح کودک الکترونیکی یا EKID در دنیا معروف است و منظور از آن آموزش های لازم در حوزه فناوری به کودکان برای آماده سازی آنها در مواجهه با آینده فناوری است.
در حقیقت با ارائه آموزش های لازم فناوری در یک پکیج مناسب به نسل کودک و نوجوان ،در مدت زمان مشخص، از یک کودک، شخصیتی در محیط الکترونیکی ساخته می شود که روح این تعلیم در وجود کودک او را برای زندگی الکترونیکی در فردای بزرگ سالی آماده می کند.
در ملل مختلف، تربیت کودک الکترونیکی، گام موثری در جهت رشد اقتصادی ،اجتماعی ، فرهنگی و سایر موارد بشمار می رود، زیرا در حقیقت تربیت نسل آینده ساز آن کشور پی گیری می شود.
در دنیای امروز و کشورهای جهان اتفاقات قابل توجهی دراین حوزه رویداده است که از آن جمله به ایجاد و راه اندازی مدارس هوشمند می توان اشاره کرد.
مدرسه هوشمند، مدرسه ای است که با کمک فناوری های نوین، سیستم های آموزشی و دیجیتالی هوشمند درصدد سرعت بخشی به فرآیند یاددهی، یادگیری و بهبود مدیریت به صورت کاملا نظام یافته باشد تا انسان عصر جامعه اطلاعاتی قادر به پردازش و طبقه بندی و بهره برداری بهینه از منابع فنی دانش روز با توجه به طیف گسترده آن برای کشف استعدادهای خود و بروز خلاقیت ها باشد.
در طراحی یک مدرسه هوشمند عوامل محیطی (فضا و طراحی مناسب مدرسه، کلاس ها و...)،عوامل اجرایی و یادگیرندگان(آموزش قبل از شروع به جهت توجیه مدیران، معلمان و دانش آموزان) ،عامل سخت افزاری و شبکه طراحی مهندسی وسایل ارتباطی شبکه و سخت افزاری و همچنین عامل مهم نرم افزار و دیجیتال ،موثر هستند.
فضای فیزیکی یک مدرسه هوشمند باید به یک زیرساخت ارتباطاتی قوی مجهز باشد تا بتواند به شکل مداوم نسبت به شرایط محیطی متغیر عکس العمل نشان داده و موافق شود.
امروزه در کشور ما ،مدارس هوشمند و الکترونیکی وجود دارد که آموزش و تربیت کودک و نوجوان الکترونیکی را با رعایت استانداردهای آموزشی جهانی انجام می دهد.
اولین مدرسه الکترونیکی ایران ،پیشتاز این طرح بشمار می رود که ورود و خروج دانش آموزان در آن با فناوری RFID در کارت های هوشمند اختصاص یافته به هر یک از آن ها صورت می گیرد.
پیشتازان کامپیوتر ایران که از سال گذشته به عنوان نخستین مدرسه الکترونیکی و تمام رایانه‌ای ایران در مقطع پیش‌دبستانی در منطقه چهار آموزش و پرورش تهران رسما آغاز به کار کرده است، آموزش فناوری به کودکان در کنار طرح درس‌های استاندارد وزارت آموزش و پرورش را در دست انجام دارد.
در تمامی کلاسهای این مدرسه برای فعالیت موثر مدرسین و فراگیری آسان وپایدار دانش آموزان، تخته هوشمند (Smart Board) و یک عدد کامپیوتر مالتی مدیا با قابلیت اتصال به دیتا پروژکتور وجود دارد .
همچنین برای برقراری امنیت و نظم در مدرسه فضاهای مختلف آن از جمله بیرون مدرسه، حیاط، راه پله‌ها، کریدرها، سالن غذاخوری توسط دوربین‌های مدار بسته CCTV کنترل شده و تمامی رفتارها و حرکات دانش آموزان را ثبت می‌کند  تا چنانچه خطری در کمین جان دانش آموزان باشد مسئولان اتاق کنترل توسط بی سیم واحد انتظامات را از وقوع حادثه مطلع کنند ؛ورود به این اتاق از طریق قفل‌های ایمنی که تنها اثر انگشت افراد خاصی را می‌شناسد امکان پذیر است.
تولید الکترونیکی محتوای درسی و آموزش مجازی دروس، تولید محتوای دروس اصلی دانش‌آموزان در قالب نرم‌افزارهای آموزشی و آموزش آن‌ها از طریق رایانه، تجهیز مدارس به امکاناتی چون اتاق موسیقی، دیتا پروژکتور و تابلوی هوشمند در همه کلاس‌ها، آموزش ICT، زبان انگلیسی، موسیقی، نقاشی، گرافیک و خط تحریری در کنار آموزش دورس اصلی به دانش‌آموزان و توسعه فعالیت‌های فوق برنامه از جمله آموزش ورزش‌های اسلامی به دانش‌آموزان از جمله کارکردهای مدارس هوشمند است که در این مدرسه صورت می گیرد.
در واقع لزوم توسعه مدارس هوشمند و الکترونیکی در کشور به منظور تغییر ساختار آموزشی مدارس مطابق با ارزش‌های اسلامی و نوآوری، با ساختار کامل فناوری اطلاعات منطبق با استانداردهای بین‌المللی بر اساس سیستم‌های آموزشی نوین و مدرن‌ترین تکنولوژی بسیار مهم است.
وجود این مدرسه و موارد مشابه فرهنگ مناسب تحقق کودک الکترونیکی را باعث می شود و مواردی مانند برگزاری جشنواره و نمایشگاه کودک الکترونیکی هم مکمل این هدف بلند است که نخستین تجربه این طرح را به تازگی در تهران شاهد بودیم.
اما در کشورمان در خصوص فرهنگ سازی برای نسل خردسال هم اقداماتی انجام شده که از آن جمله می توان به پروژه ملی شبکه مهد های کودک الکترونیک ایران اشاره کرد.
این پروژه از سال 1383با هدف تسهیل ارتباط بین سازمان بهزیستی (دفتر امور کودکان و نو جوانان)،مهد های کودک ، خانواده ها ، سازمانها و ارگانهای فعال در حوزه کودک طراحی با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ،سازمان بهزیستی کشور ، سازمان بهزیستی استان اصفهان ، شهرک علمی و تحقیقاتی، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان پیاده سازی شده است .
اما مهدکودک الکترونیکی یک واحد تربیتی، کمک آموزشی است که علاوه بر ارائه خدمات تعریف شده در مهد کودک سنتی این امکان را دارد تا بر بستر فناوری ارتباطات و اطلاعات(ICT) به صورت مجازی و با بکارگیری امکانات شبکه، رایانه و نرم افزار های مختلف در محیط وب، فراتر، سریع تر، آسان تر و کم هزینه تر و در وقت،به ارائه خدمات بپردازد.
در حقیقت می توان گفت که شبکه گسترده مهدهای کودک الکترونیکی به مجموعه ای از مهدهای کودک الکترونیکی گفته می شود که به جز دارا بودن مزایای ذکر شده ، مهدکودک الکترونیکی امکان دریافت خدمات بیشتر را از سازمان بهزیستی و همچنین دیگر سازمان ها و حتی دستگاه های مرتبط با کودکان دارا بوده و می تواند با دیگر مهدهای کودک ارتباط داشته باشد ؛همچنین در صورت تمایل تجربیات خود را به یکدیگر انتقال دهد.
این طرح با استفاده از دیدگاه دانش محور در سند چشم انداز بیست ساله کشور و بر اساس برنامه چهارم توسعه با سه انگیزه اصلی مطرح و اجرا شده است :
انگیزه اول ، تسهیل و تسریع در روند استقرار دولت الکترونیکی در حوزه ارائه خدمات سازمان بهزیستی به عموم جامعه
انگیزه دوم ایجاد زیر ساخت های بنیادین آموزشی بر مبنای علمی، فرهنگی و اجتماعی برای توسعه قدرتمندIT  در محدوده مهدهای کودک
انگیزه سوم غلبه بر شکاف دیجیتالی موجود در  پایین ترین سنین نسل حاضر و تحقق بخش زیادی از حقوق کودکان.
بنابر این سازمان بهزیستی استان اصفهان، با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان و گروه آفرینش فرصت های الکترونیک(آفا) برای اولین بار با مجهز کردن سازمان بهزیستی و مهدهای کودک به ابزار قدرتمندIT و بهره گیری از آن بخش عظیمی از تعاملات خود را از طریق این سامانه هدایت کردند.
اکنون شهرک علمی تحقیقیاتی اصفهان و کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک و استانداری اصفهان هم به این جمع پیوسته و بزودی است با توجه به وجود بیش از 5100 مهد کودک روستایی در کل کشور بعنوان نمونه21 مهد کودک روستایی با همکاری استاندارد اصفهان در 21روستای استان اصفهان به این شبکه می پیوندد.
این پروژه به مرور و در زمانهای برنامه ریزی شده با هماهنگی سازمان بهزیستی کل کشور و سازمان بهزیستی آن استان مانند استانهای فارس ، لرستان ، خراسان شمالی ، خوزستان و گیلان به کلیه استانها انتقال می یابد.
و اما مبنای حرکت های همه جانبه به سمت توسعه مبانی فناوری برای پیشرفت در زمینه های مختلف اقتصادی ،اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و باقی ابعاد ایران و تحقق آرمان های سند بیست ساله کشور و رسیدن به جایگاه مطلوب در سکوی ایران 1404 ،تجهیز کشور به زیرساختار لازم این مهم است.
از جمله این زیرساختار توجه به آموزش فناوری به آحاد جامعه اطلاعاتی ایرانی و تربیت شهروندانی مناسب عصر حاضر و در نقطه ای کلیدی تربیت کودکان الکترونیکی برای تبیین بنیان قدرتمند ایران 1404 است.
و این مسئله مهیا نمی شود مگر با نگاه دلسوزانه متولیان امر و از سوی دیگر خانواده ها و از باب فرهنگ سازی